Brzoza jest jednym z tych gatunków drzew, które zalicza się w poczet najsilniejszych roślin leczniczych, które można spotkać w Europie. Znana ze swej białej barwy, błyszczącej i łuszczącej się kory, a także ze swoich właściwości leczniczych.
Właściwości brzozy brodawkowatej: liście
W Europie w naturalnym środowisku występuje kilka gatunków brzóz, ale to właśnie brzoza brodawkowata (kliknij) wykazuje najwięcej właściwości leczniczych. Jest bardzo ważnym źródłem surowców farmaceutycznych (kora, sok, oskoła, dziegieć), z których pozyskuje się określone substancje.
Związki czynne, które występują w liściu brzozy to:
- flawonoidy;
- glikozydy kwercytyny (hiperozyd, kwerecytyna, rutozyd);
- mirycetyna;
- kemferol;
- loteolina.
Prócz tego w liściach znajdują się poliprenole, kwasy polifenolowe, sole magnezu, cynku, a także miedzi. Liść brzozy wykazuje silnie działanie moczopędne, jednak nie jest toksyczny dla nerek i nie działa na nie drażniąco. W chorobach dróg moczowych preparaty wytworzone z liści brzozy zwiększają ilość wydalanego moczu.
Liście stosuje się do usuwania piasku nerkowego, a także jako preparat wspomagający podczas leczenia dolegliwości wywołanych reumatyzmem.
Olejki eteryczne i kora
Brzoza brodawkowata jest bogata w olejki eteryczne zawierające seskwiterpeny oraz triterpeny (głównie saponiny triterpenowe). Wszystkie te związki pozwalają na działanie moczopędne preparatów, które otrzymuje się z brzozy brodawkowatej. W korze brzozy znajdują się pentacykliczne triterpeny (grupa: betuliny). To właśnie betulina odpowiada za białe ubarwienie drzewa. Betulina wykazuje działanie antyseptyczne, a kwas betulinowy działanie przeciwwirusowe.
Bardzo istotnym z punktu widzenia leczniczego (zdrowotnego) surowcem otrzymywanym z tego drzewa jest sok brzozowy. Aby go otrzymać, należy wczesną wiosną nawiercić w młodej brzozie otwór, przez który będzie spływał sok. W swoim składzie zawiera on cukry, aminokwasy, a także sole mineralne. Sam sok jest atrakcyjny pod względem spożywczym. Poleca się picie soku brzozowego dla wszystkich, którzy wracają do zdrowia po operacji czy kontuzji (sportowcy).